بررسی سبک معماری و شیوه های طراحی معماری در معماری اسلامی ایران

در کلات نادری خراسان ، کوشکی است هشت ضلعی با نمای سنگی ، که ترکیبی از معماری ایرانی ، هندی و مغولی است . در شرق میدان نقش جهان و از جمله مساجد برون گرایی ایرانی میباشد. استفاده پیمون در نیارش یکی از ویژگی های معماری ایرانی است (پیمون به معنی اندازه و مقیاس است). فصل چهارم به موضوع تبین طرح و معماری پرداخته است. فصل آخر نیز ارائه طرح نهایی و پیشنهادات می باشد. ۵- مساجد چهارتاقی : یک طرح آتشکده و تکامل یافته عبادتگاه های ساسانی. ۳- مساجد دو ایوانی : جهت قرینه سازی با ایوان جنوبی، ایوانی در شمال احداث می شود. مسجد ساده شبستانی شیوه خراسانی در شیوه رازی ، دوران آل بویه دارای تزئینات زیبای گچی می شود. ۶ – از همه آمود های قبلی (شیوه های پیشین) استفاده شد. در میان مدرسه های ایران مدرسه خان شیراز از همه کاملتر می باشدو مدرسه خرگرد از دید دقت در نقشه و آمود برترین است.

در اصل خراسانی بوده و تهرنگ شبستانی دارد ، در شیوه رازی قسمتهایی به آن اضافه شده و تبدیل به مسجد تک ایوانی میشود و از قرن ۱۰ تا ۱۲ (شیوه اصفهانی) تبدیل به چهار ایوانی می شود. پلان گنبد خانه هشت پهلو و هر ضلع آن ۱۷ متر . گنبد خانه شمالی – گنبد تاج الملک – تزئینات آجر کاری ترکیب با گچبری دوپوسته پیوسته – نوع خاگی – ارتفاع ۵ / ۱۹ – قطر ۵ / ۱۰ – ۴۸۱ به اتمام رسید. سازه گنبد : گنبد ها از لحاظ اجرا به دو روش اجرا می شوند. یکی از زیبا ترین مدرسه های ایرانی . ۱- سبک ایرانی : عراق امروزی ، هند تا شرق دور ، شرق ترکیه و … مسجد جامع اصفهان آل بویه ۳۲۰ تا ۴۵۴ هجری. ۳- خراسانی : قرن ۱ تا ۴ هجری قمری. ۱- پارسی : از زمان ماد تا حمله اسکندر. ۲- پارتی : از حمله اسکندر تا اواخر دوره ساسانی. کوشک هشت بهشت نمایانگر هماهنگ ترین معماری دوره صفویه است. کاربری مسجد داشته و دارد اما به دلیل ابعاد بزرگ مخصوصا دیوار های قطور به ارگ مشهور است.

در فصل دوم به ادبیات موضوع پرداخته می شود و در آن موضوعاتی همچون تعریف مسکن، آبادی و شاخص های استاندارد و مختلف در زمینه مجتمع مسکونی بیان شده است. بلندای آن ۵۲ گز ( ۵ / ۵۵ متر) و دارای گنبد دو پوسته گسسته رک که پوسته داخلی ( آهیانه ) قوس مازه ای و پوسته بیرونی (خود) مخروطی شکل است. چند پایه آن چمانه که گنبد سبویی پدید آورده است . اولین مسجدی که در آن از چفد های تیزه دار استفاده شد. در شمال ایوان غربی مسجدی نباشد با محراب گچبری نام گچبرآن با امضاء “عمل حیدر”مشخص است. اولین مسجدی است که چهارایوانی ساخته شده. این فایل که بسیار کامل و جامع است به بررسی مطالعات مجتمع مسکونی می پردازد. در بخش دوم این فایل کامل ضوابط ساخت و ساز بیان شده است. مربوط به شیوه خراسانی است اما ویژگی شیوه رازی دارد. اجرا و آرایه ها: آرایه های آن به کاخ کسری دوره ساسانی شباهت دارد ، گچ بری های سکنجی و دالبری های ساسانی . طاق های آن آهنگ ، چهاربخشی و کلنبو می باشند .

دوره سلجوقی در سرخس خراسان ساخته شد و دارای دو میان سرای تودرتو است. در قرن ۸ بنایی به نام در حیاط مسجد ساخته میشود. ۲- دارای شخصیت یگانه : شکل معماری اشاره به اصول اسلامی داشته باشد ، توحید. مجتمع مسکونی بدلیل وجود فضاهای مختلف دارای استانداردهای زیادی است. از دیگر موارد مهمی که در این پاورپوینت بررسی شده است روابط داخلی بین بخش های مختلف یک مجتمع مسکونی است. ۵- درون گرایی : احترام به حرمت وتفکیک بخش خصوصی ازبخش عمومی مخصوصاً در معماری مسکونی. یکی از این موارد عمومی و خصوص بودن عرصه ها است. یک ستاوندی دوره صفویه است. این مسجد اضافات و دخالت های از دوره صفویه دارد . قوس ها : قوس هایی مازه دار متمایل به تیزه ای شدن دارد . البته در اواخر شیوه خراسانی ، چفد های تیزه دار (جناقی) جایگزین چفد های مازه ای گردیدند. ۳- انواع چفد های تیزه دار ، انواع طاق های چهاربخش و کلنبو و ترکین به جای طاق های آهنگِ خراسانی.

به کار میرفته و پوشش سقف از نوع تاق آهنگ بوده . پتکانه : تاق بندی ، تاق چه بندی ، تاق های کوچک که روی هم سوار میشوند،(نوعی گوشه سازی که به صورت طاقچه های روی هم قرار گرفته به نظر میرسد). طاق چهاربخشی: نوعی پوشش که از تقاطع دو تاق آهنگ حاصل می گردد. چفد آویز : چفت آویز ، نوعی مقرنس که آویخته از سقف است . از دیگر بخش های این فایل بررسی گونه های مسکن است. در این بخش وضعیت و شرایط برای زندگی، وجود فضاهای رفاهی، توجه به مفهوم عابر پیاده و سواره بررسی می شود. از جمله این عوامل میتوان به ساکنین مجتمع مسکونی، شرایط فیزیکی بنا و … بناهای مسکونی قدیمی، تک واحدی، چند واحدی و شهرک های مسکونی از جمله این دسته بندی ها به شمار می رود. فضاها در مجتمع مسکونی را می توان از چند جهت دسته بندی کرد. در فضای ورودی معمولا مکانی برای قراردادن کفش وجود دارد.

قبری در آن وجود دارد که احتمالا قبر جهانشاه باشد. با توجه به سرعت رشد دنیای امروزی بی نظمی از جمله مشکلات آن به شمار می آید. رعایت و تنظیم استانداردها و قوانین طراحی معماری، از این بی نظمی و بهم ریختگی تا حد بسیار زیادی جلوگیری می کند. ۶- اصفهانی : قرن ۱۰ تا معاصر. ۱۰ – در دوره اول شیوه آذری به دلیل شتاب زدگی در ساخت و ساز و از آن مهمتر از بین رفتن هنرمندان و معماران به واسته هجوم مغول ، نادرستی و کاستی در بعضی موارد دیده می شود به عنوان نمونه در انتخاب محل شهر سلطانیه که نتوانست در طول تاریخ به شکوه دوره ایلخانی خود ادامه دهد یا اشتباه در ترسیم قوس پنچ و هفت و اجرای آن که در دوره تیموری توسط قوام الدین شیرازی معمار معروف این دوره اصلاح گردید. استفاده از معرق در سطوح منحنی بعلت کوچک بودن قطعات آن راحت تر و با دوام تر است. در این فایل بطور کامل همه فضاهای مجتمع مسکونی بررسی و ابعاد مورد نیاز و همچنین ارتباطات بین آنها بررسی شده است. همچنین در بخشی از این فایل بطور کامل ضوابط و استانداردهای یک مجتمع مسکونی شامل همه اندازه ها بیان شده است.

در این فایل کلیه محل های یک مجتمع مسکونی با بیان استانداردهای لازم معماری بررسی شده است. این مدرسه در دو طبقه بنا شده و دارای چفد آویز های است. با توجه به تاثیر قابل توجهی که استانداردها در بازده و کیفیت عملکرد ساکنان و فعالیت های انجام شده در ساختمان های مختلف دارند از باارزش ترین عناصر در هر سازمان و بنا به حساب می آیند. استانداردها در نشان دادن حداقل مطلوب و عملکرد مورد انتظار، هدف گذاری و تعیین وضعیت دقیق ساختمان ها با کارکردهای مختلف و در نهایت ارزشیابی، نظارت و هدایت فعالیت های در حال انجام در سازمان های مختلف نقش قابل توجهی دارند. در دوره افشاریه ساخته شده و در دوره زندیه تکمیل شد کوشک اصلی این بنا ساختمانی با پلان هشت ضلعی و در دو طبقه بنا شده . این ساختمان چهار ایوان در چهار سمت داشته در نتیجه به کوشک هشت بهشت نیز معروف است. به علت تنوع فوق العاده ی گره سازی به موزه آجرکاری خراسان مشهور است. معماری که در سرزمین های اسلامی به وجود آید. بارز ترین نمونه ساختمان در معماری ایران پس از اسلام میباشند.

فصل اول این فایل به نوع معرفی پروژه می پردازد. در این قسمت می توانید هر 8 فایل بالا را با هم دانلود کنید. یک ایوانی می باشد ، در نگاه اولی چهارایوانی به نظر می رسد، اما جز ایوان جنوبی مسجد سه دهانه بزرگ دیگر در «درآیگاه» ، مسجد می باشند و نمی توان نام ایوان بر آنها نهاد. یک میل راهنما است ، بنا بر کتیبه آجری آن ،آرامگاه قابوس بن وشمگیر نیز می باشد . پتکانه: تاقچه های روی هم که در آن ،همه چیز سه بعدی است. محل این پروژه در استان ایلام است و فصل سوم به آنالیز سایت اختصاص یافته است. مقرنس: شبیه پتکانه است با این تفاوت که نقش سازه ندارد و از سقف آویزان میشود و در آن سطوح افقی به صورت مربع ، شش ضلعی و … یکی از ارسن های مهم ایران ، مهمترین بخش این مجموعه ایوان بلند آن و گنبد فیروز شاهی است. در این فایل کلیه استانداردهای لازم برای ساخت یک مجتمع مسکونی مورد بررسی قرار گرفته است.

معماری مساجد ایران بر گرفته از مسجد مدینه بوده. برخی اندام های آن بر پایه اعداد مقدس. دیوار یا نیم طاقی که در پشت ساختمان یا دیوار به منظور استوار داشتن آن می سازند . از بنا های معروف صدر اسلام در شیراز است. پایه ستون ساسانی (دارای تزئینات مشابه ساسانی) در ضلع شرقی پیدا شده است. ۴- بکار گیری انواع گنبد در شیوه رازی. بعد از مسجد جامع فهرج ، قدیمی ترین اثر از شیوه خراسانی است . یکی از مهمترین مواردی که در هر مجتمع مسکونی باید رعایت شود ارتباط بین واحد های مختلف است. مسکن به طور کلی به چند دسته تقسیم می شود که می توان به مواردی همچون آپارتمان های مرتفع، برج ها، آپارتمان های متراکم، خانه های ویلایی و … بطور کلی در کشورمان محیطهای مسکونی به چند دسته تقسیم می شوند. بطور مثال در فضای داخلی باید حمام در فضای شرقی خانه قرار بگیرد. صحن و مناره ندارد و فقط شامل یک گنبد خانه است .پوسته خارجی گنبد آن با تزئینات معقلی و پوسته داخلی آن با معرق کاری تزئین شده . ۲- پرهیز از بیهودگی: هیچ جزء از معماری تزئین صرف نیست .

و گنبد آن دو پوسته گسسته با آهیانه سبویی می باشد . قرن ۶ ، سلجوقی ، معروف به خمرتاش ،دارای گنبد یک پوسته که روی آن شنگه وجود دارد ، (بنا به نظر پیر نیا گنبد دو پوسته بوده اما امروز یک پوسته است) . ۹- نما سازی همراه سفت کاری انجام نمی شود ، ابتدا سفت کاری (زبره) ساخته و سپس نازک کاری (آمود) به آن اضافه می شود ، این آمود میتواند آجر کاری،گچبری یا کاشی کاری باشد. هر پروژه معماری با هدف مشخص، به منظور تامین اهداف تعیین شده و انجام فعالیت هایی خاص طراحی و اجرا می شود. عوامل موثر بر بررسی وضيعت مسكن عبارتند از استفاده کنندگان از مسکن، منابع مرتبط با مسکن مثل ساخت فیزیکی و منابع مالی، فعالیت ها و پیامد ها. تحول تیپولوژی ساختمان های مسکونی در ایران، عوامل مؤثر بر افزايش مقبوليت انبوهسازی مسكن در ايران، شاخصهای اصلی مسكن اجتماعی و مساحت زمين واحدهای مسكونی و زيربنا از جمله بخش های بیان شده در این فصل به شمار می رود. ایجاد یک مسکن با الگوی جدید و مناسب، ایجاد مجتمع مسکونی شاخص، ایجاد الگوهای جدید و افزایش تراکم ساختمانی از جمله اهدافی است که در این فایل بطور کامل بیان شده است.

معروف به فیروزه ی اسلام ، فاقد میانسرا و دارای معماری برونگرا می سایت senaghsh باشد. از جمله بخش های این فایل به شمار می رود. طراحی های ناهمگون با محیط، کم سلیقگی در طراحی فضاهای مختلف از جمله مجتمع های مسکونی از جمله این موارد است. عالی قاپو ، پلان این کوشک مانند بسیاری از کاخ ها پادجفت (نا متقارن) است . طرح آن بسیار شبیه عالی قاپو قزوین است، فقط فاقد راهروی ستون دار اطراف بناست. شنگه : شنگرک، میله ای است که در گنبد های دو پوسته پیوسته بر روی آهیانه میگذارند و خود روی آن سوار میشود .برای تزئین و تمیز کردن و برف روبی گنبد نیز استفاده می شود. یک ردیف ستون افزوده می گردد- حیاط کوچک می شود- نمای بنا تزئین می گردد- ستونها آجر کاری است. بادگیر یزد است . مثل مسجد جامع فرومد در شیوه رازی و مسجد جامع یزد و گنبد سلطانیه درشیوه آذری. در سال ۴۵ ه.ق در یزد ساخته شده ، کهن ترین مسجد ایرانی که تا کنون سالم مانده ، کاملا از خشت خام ساخته شده و ویژگی های معماری شیوه پارتی (قبل از اسلام) را دارد . چرا که اولین فضایی است که هر کسی قصد ورود و خروج به آن دارد در این مکان مکثی دارد.